از دلیل تا درمان شکستگی پروگزیمال تیبیا - راهنمای مدرسه

به گزارش راهنمای مدرسه، شاید سوالتان این باشد که استخوان تیبیا (استخوان درشت نی) کجاست؟ این استخوان، استخوانی دراز است که بین زانو و ساق پا در قسمت پایینی پا واقع شده است. شکستگی های استخوان تیبیا شایع است و معمولاً می تواند در اثر آسیب دیدگی استخوان یا فشار مکرر ایجاد گردد.

پروگزیمال تیبیا چیست؟

ما از طریق پاهای خود می ایستیم، راه می رویم و می دویم؛ قدرت و کیفیت استخوان های ران، زانو و ساق پا در توانایی ما برای انجام این فعالیت ها موثر هستند. صدمه تماشا هر یک از استخوان های این عضو حیاتی بدن، می تواند به آسیب هایی جدی و گاه جبران ناپذیر منجر گردد.

استخوان درشت نی یا تیبیا (Tibia)، استخوان بلندی است که در ساق پا بین زانو و مچ پا قرار گرفته و بعد از استخوان ران، بزرگترین استخوان بدن به شمار می آید. بیشتر وزن بدن هنگام حرکت روی استخوان های زانو و تیبیا است. بر اثر ضربه های شدید تصادف، زمین خوردن یا سقوط، این استخوان بیشتر از سایر قسمت های بدن آسیب می بیند.

شکستگی پروگزیمال تیبیا (Proximal Tibia) که یکی از انواع شکستگی زانو به شمار می آید؛ به شکستگی بخشی از استخوان درشت نی گفته می گردد که دقیقا زیر زانو واقع شده است. متناسب با شدت و نوع ضربه، درمان این آسیب هم فرق دارد.؛ جراحی و گچ گرفتن زانو پرکاربردترین نوع درمان این شکستگی محسوب می شوند. گاهی علاوه بر دررفتگی استخوان، بافت های دیگر مانند پوست، تاندون، ماهیچه، اعصاب و عروق نیز آسیب می بینند که باید درمان شوند.

معمولا تشخیص این نوع شکستگی بعد از معاینه بالینی، از طریق سی تی اسکن یا MRI صورت می گیرد تا محل و نوع شکستگی و بعلاوه مقدار آسیب بافت های نرم مانند ماهیچه ها و تاندون ها شناسایی گردد. در معاینه بالینی، ابتدا پزشک در خصوص چگونگی وقوع حادثه از شما سوالاتی می پرسد و بعد با معاینه مفصل زانو، بافت های نرم، مقدار کبودی، تورم و زخم ها ناحیه آسیب دیده را ارزیابی می نماید. لازم است که اگر مبتلا به بیماری زمینه ای مانند دیابت هستید، حتما پزشک خود را از این موضوع آگاه کنید. بعضی از علائم شکستگی پروگزیمال تیبیا عبارت است از:

کبودی و تورم در اطراف زانو

درد شدید هنگام خم کردن، حرکت دادن یا تحمل وزن بدن

احساس سردی در زانو و ساق پا، که می تواند نشانه اختلال در گردش خون در این ناحیه باشد

بی حسی و سوزن سوزن شدن زانو و ساق پا، که می تواند نشانه آسیب دیدگی اعصاب پا باشد.1

انواع شکستگی استخوان تیبیاشدت و نوع شکستگی بسته به علت شکستگی استخوان ممکن است متفاوت باشد. ممکن است یک شکستگی عرضی وجود داشته باشد ، به این معنی که ترک زاویه دار باشد. شکستگی های پروگزیمال قسمت فوقانی استخوان درشت نی را تحت تأثیر قرار می دهند. شکستگی شفت استخوان درشت نی در زیر این ناحیه رخ می دهد. افراد ممکن است انواع مختلفی از شکستگی درشت نی را تجربه نمایند و این نوع شکستگی ها به توضیح زیر است:

شکستگی پایدار

یک شکستگی پایدار حاوی ترک در استخوان است که قسمت اعظم استخوان را دست نخورده و در شرایط طبیعی قرار می دهد. قسمت های شکسته استخوان درشت نی در طول فرایند بهبود قرار گرفته و موقعیت صحیح خود را حفظ می نمایند. به این شکستگی بدون جابجایی گفته می گردد.

شکستگی دررفتگی

با شکستگی دررفتگی ، ترک در استخوان بخشی از استخوان را به حرکت در می آورد تا دیگر تراز نباشد. برای اصلاح چنین شکستگی و تراز مجدد استخوان ها اغلب به جراحی احتیاج است.

شکستگی استرسی

شکستگی های استرسی ، می تواند در نتیجه صدمات بزرگ رخ دهد. این شکستگی ها باعث ترک های کوچک و ریز در استخوان می شوند.

شکستگی اسپیرال

وقتی یک حرکت پیچ خورده باعث شکستگی گردد ، استخوان ممکن است به صورت اسپیرال شکسته گردد.

شکستگی قطعه قطعه شده

شکستگی تکه تکه هنگامی رخ می دهد که استخوان به سه یا چند قسمت تقسیم گردد.

شکستگی های متعدد

این شکستگی استخوان درشت نی و استخوان فیبولا است و استخوان تیبیا به تنهایی شکسته نمی گردد.

هنگامی که استخوان ها شکسته می شوند ، ممکن است در زیر پوست بمانند یا با سوراخ کردن پوست به سطح برسند.4

علائم شکستگی پروگزیمال تیبیا

درد

ناتوانی در وزن گذاشتن روی زانو

بهم ریختگی فرم زانو

تورم در اطراف زانو و محدودیت حرکت مفصل

سردی و رنگ پریدگی پاها - ممکن است به این نکته اشاره کند که تأمین خون به نحوی از بین رفته وآسیب عروقی رخ داده است.

بی حسی یا سوزن سوزن شدن در اطراف پا- ممکن است مطرح نماینده آسیب عصبی باشد.

تقسیم بندی شکستگی های پروگزیمال تیبیا به شیوه های مختلفی انجام می گردد که در رایج ترین آن (تقسیم بندی شاتسگر) تقسیم بندی بر اساس الگو و آناتومی شکستگی انجام می گردد.2

علت شکستگی پروگزیمال تیبیا چیست؟

این نوع شکستگی می تواند به دلایلی مانند فشار زیاد کار فیزیکی یا آسیب دیدگی درونی استخوان ناشی از به علت بیماری هایی مانند عفونت و سرطان رخ دهد؛ اما علت شایع این آسیب دیدگی عواملی مثل زمین خوردن، سقوط از ارتفاع و آسیب های ورزشی است.

شدت شکستگی استخوان نیز به سن و قدرت استخوان ها بستگی دارد؛ چرا که عموما به علت کهولت سن، تراکم استخوان ها کم می گردد و همین موضوع احتمال شکستگی را بیشتر می نماید.1

تشخیص شکستگی تیبیا

تهیه تصاویر رادیوگرافی از جمله راه حلهای تشخیصی موثر و کارآمد می باشد. در رادیوگرافی مقدار شکستگی و یا جابجا شدن قطعات شکسته شده نشان داده می شوند. بنابراین رادیوگرافی می تواند به پزشک برای تشخیص مناسب و انتخاب راه حل درمانی مناسب، یاری شایانی کند.

در مواقعی ممکن است به علت پیچ خوردن مچ پا و یا شکستن قوزک مچ پا، شاهد شکستگی استخوان نازک نی خواهیم بود. اعمال ضربه به کناره های ساق پا نیز ممکن است احتمال شکستگی نازک نی را افزایش دهد.3

عوارض شکستگی پلاتوی تیبیا کدام است؟

در شکستگی پلاتوی تیبیا علاوه بر صدمه و خرد شدن قسمت فوقانی استخوان درشت نی، بخشی از مفصل زانو و کشکک هم آسیب می بینند. این نوع از شکستگی معمولا در افراد بالای 50 سال مشاهده می گردد؛ ولی به طور کلی زنان بالای 70 سال و مردان بالای 40 سال بیشتر در معرض این نوع از شکستگی پروگزیمال تیبیا قرار دارند. شکستگی پلاتوی تیبیا باید سریعا درمان گردد؛ زیرا می تواند موجب آرتریت، عدم تعادل هنگام حرکت و حتی از دست دادن توانایی حرکتی بیمار گردد.2

درمان شکستگی پروگزیمال تیبیا چگونه است؟

شکستگی پروگزیمال تیبیا اگر به درستی درمان نگردد، می تواند عوارض زیادی برای بیمار داشته باشد. معمولا درمان این نوع از شکستگی زانو متناسب با شدت و نوع آسیب، به 2 صورت انجام می گردد. در حالت اول اگر مقدار شکستگی زیاد نباشد پا را گچ می گیرند و در حالت دوم جراحی انجام می گردد.

جراحی نیز به روش های مختلفی مانند استفاده از سیستم پلاک گذاری با پلاک قفل شونده (LCP) و روش پلاک TT باترس (T-buttress) انجام می گردد. بر اساس مطالعه ای که در مرکز ترومای دانشگاه علوم پزشکی مشهد اجرا شده؛ برای درمان این نوع شکستگی، روش پلاک گذاری LCP مطمئن تر است و مقدار آسیب بافت استخوانی را کاهش می دهد. بعلاوه در این روش، بهبود بیمار سریع تر حاصل می گردد و عوارض عمل جراحی نسبت به روش پلاک TT باترس کمتر است.

درمان شکستگی پروگزیمال تیبیا معمولا 6 تا 12 هفته با توجه به شدت و نوع شکستگی طول می کشد. مراقبت های بعد از جراحی در فرایند بهبود شکستگی بسیار موثر است؛ بنابراین انجام فیزیوتراپی و نرمش هایی که برای تقویت عضلات پا داده می گردد لازم است.3

پینوشتها

1.www.drdr.ir

2.www.drsoleymanha.com

3.www.dralavinejad.com

4.www.asudclinic.com

منبع: راسخون